سردی ، بی احساسی ، خشکی و کلاً ابراز هیجانات کم در افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید برقراری ارتباط با دیگران را مشکل می سازد . این افراد دوستان بسیار کمی دارند و به ندرت گفتگو را آغاز می کنند ، نسبت به سایر افراد بی تفاوت هستند ، به ندرت در پی ارتباط با دیگرانند . در موقعیت های خانوادگی ، کاری و اجتماعی نقش کناری و حاشیه ای دارند . هنگام گفتگو با دیگران حالتی مبهم ، سرد و بی هدف دارند . حرکات بدنش با حالت عصبی ، فقدان حالت های بیانگر چهره (یعنی هیچ هیجانی ، مانند ناراحتی ، شادی ، خشم در چهره اش مشخص نیست ) ، به عبارت دیگر ژست های سرد دارند ، به ندرت ازدواج می کنند . این افراد فاقد سرزندگی و نشاط هستند و در حرکاتشان مانند "روبات" عمل می کنند. شخصیت اسکیزوئید نسبت به تشویق یا مورد انتقاد شدن از طرف دیگران بی اعتنا است .
در این مقاله به ویژگی های اختلال شخصیت اسکیزوئید ، سن شروع آن ، شیوع و تشخیص آن در مردان و زنان می پردازیم .
ویژگی های اختلال شخصیت اسکیزوئید
اختلال شخصیت اسکیزوئید یکی از انواع اختلالات شخصیت گروه A است و ویژگی اصلی این اختلال جدایی از روابط اجتماعی و محدودیت در ابراز هیجانات در موقعیت های میان فردی است . در زیر به برخی از ویژگی های اختلال شخصیت اسکیزوئید می پردازیم .
- این افراد نسبت به برقراری روابط صمیمی بی تفاوت هستند ، از این که عضوی از خانواده یا گروه اجتماعی هستند نه دوست دارند و نه این که لذت می بردند .
- افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید همیشه دوست دارند فعالیت های مختلف را به تنهایی انجام دهند .
- ترجیح می دهند به جای این که با دیگران باشند در تنهایی سپری کنند به همین علت اغلب تنها و منزوی هستند . مشاغلی را دوست دارد که نیاز به ارتباط اجتماعی زیادی نداشته باشد مانند نگهبانی در شیفت شب .
- افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید به داشتن تجربیات جنسی با دیگری علاقه کمی دارند . آنها تکالیف مکانیکی و انتزاعی مانند بازی های کامپیوتری یا ریاضی را ترجیح می دهند .
- غیراز خویشاوندان درجه اول دوست نزدیک یا محرم اسرار ندارد .
- نسبت به تحسین یا انتقاد دیگران بی تفاوت به نظر می رسد .
- افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید از لحاظ اجتماعی بی دست و پا ، سطحی ، گوشه گیر و در خود فرو رفته هستند . معمولاً ظاهر "متین" بدون واکنش های هیجانی دارند مثلاً لبخند نمی زنند یا در تایید سخنان دیگران سرشان را تکان نمی دهند . به ندرت دچار خشم شدید می شوند یا شادی زیادی را تجربه نمی کنند به عبارت دیگر سرد ، و کناره گیر هستند .
سن شروع و شیوع اختلال شخصیت اسکیزوئید در مردان و زنان
اختلال شخصیت اسکیزوئید ممکن است برای اولین بار در کودکی و نوجوانی همراه با گوشه گیری ، رابطه نامناسب با همسالان ، پیشرفت تحصیلی کم در مدرسه همراه است . این ویژگی ها باعث می شود این افراد به صورت متفاوت باشند و دیگران سر به سرشان می گذارد . اختلال شخصیت اسکیزوئید در اوایل بزرگسالی یعنی حداقل در سن 18 سالگی شروع می شود . شیوع این اختلال 4.9 درصد گزارش شده ولی شیوع آن در افرادی که مصرف الکل دارند 3.1 درصد گزارش شده است . شیوع اختلال شخصیت اسکیزوئید در مردان بیشتر از زنان است .
تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوئید
اگر فردی 4 مورد یا تعداد بیشتری از ویژگی های مطرح شده در بالا درباره اختلال شخصیت اسکیزوئید را داشته باشد و این 4 ویژگی را حداقل برای مدت یک سال داشته باشد تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوئید در مورد او مطرح می شود . هم چنین نباید ویژگی های ذکر شده ناشی از بیماری های مانند اختلال دوقطبی ، اسکیزوفرنی ، اختلال افسردگی روانپریشانه ، اختلالات طیف اوتیسم و بیماری جسمی باشد .
برای اطلاع بیشتر از انواع اختلالات شخصیت در مردان و زنان و ویژگی آن ها در کانال تلگرام اختلالات روان شناختی و مهارت های زندگی عضو شوید .
منابع :
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ترجمه یحیی سیدمحمدی
اصول مصاحبه بالینی ترجمه دکتر مهدی نصر اصفهانی
آسیب شناسی روانی ترجمه مهدی گنجی
راهنمای سنجش روانی روانی ، ترجمه حسن پاشا شریفی ، و محمد رضا نیکخو
